ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ...!

ΑΝΔΡΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ!!!

ΜΕΡΗ:

1. Βράκα: το κάτω μέρος
2. Γιλέκο
3. Πουκάμισο
4. Σακάκι
5. Ζώνη. Στην πολεμική στολή η ζώνη είχε σφαίρες. Απλή υφασμάτινη μάλλινη ή μεταξωτή. Στη μέση δενόταν και η καπνοσακούλα. Εκεί στη ζώνη περνούσαν το σπαθί.
6. Πασλούκ: το δέσιμο της κεφαλής.

ΣΤΟΛΙΔΙΑ:

1. Το φυλαχτό: Τετράγωνη θήκη όπου έμπαινε η εικόνα του Αγίου Γεωργίου.
2. Η ώρα: το ρολόι
3. Το εγκόλπιο: το μενταγιόν με τον αετό (μονοκέφαλος) της Σινώπης

ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΦΟΡΕΣΙΑ!!!

ΜΕΡΗ:

1. Σαλβάρι: το κάτω εσωτερικό ένδυμα
2. Ζιπούνα: το επάνω χρυσαφί ένδυμα
3. Κοντογούνι: η ζακέτα με τα χρυσά κεντήματα
4. Σπαλέρ: τρίγωνο ένδυμα που είχε τη θέση του πουκάμισου. Λαχόρ: το τρίγωνο ύφασμα με τα κρόσσια που δενόταν στη μέση
5. Λαχόρ: Τρίγωνο ύφασμα με κρόσια που δένονταν στη μέση.
6. Φωτά: η ποδιά (ριγέ ύφασμα)
7. Τάπλα: την τοποθετούσαν στο κεφάλι και καρφίτσωναν σ’ αυτήν τις λίρες
8. Μαντίλα

ΣΤΟΛΙΔΙΑ:

1. Καρφίτσα
2. Οι λίρες στην τάπλα

ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΛΕΞΙΚΟ...!

        ΠΟΝΤΙΑΚΑ                             ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Αβούτο/Αούτο	Αυτό
Αγγόνα	Φίδι
Αγδήν	Κονίαμα και Γουδοχέρι
Αγελάδ/Xτήνον/Βούδ	Αγελάδα
Αγλιανεύκουμαι	Περνάω ευχάριστα
Αγνόν	Περίεργο
Aγραεύω/'γραεύω	Παθαίνω
Αγράμπελον	Άγριο Αμπέλι
Αγράνεμον	Άγριος Ανεμος
Αγρασεύω	προσπαθώ
Aδακά	Εδώ πέρα
Αερόπον	Άνεμος
Αέτς	Έτσι
Αζπάρια	Αυλόπορτες ή εξώπορτες παράθηρου
Αητέντς	Αετός
Άθια	Άνθη
Αίκος	Τέτοιος
Α'ι'τέστε	Προχώρα
Ακεκά	Εκεί πέρα
Άκλερο	Που δεν εχει οικογενοια, ο μονος
Άλας	Αλάτι

Αλικόν	Με αλάτι
Άμον	Σαν
Άναβα	Εκτός
Άναλον	Ανάλατο
Aναχάπαρα	Ξαφνικά
Αναμένω	Περιμένω
Aνέντροπος	Αυτός που δεν ντρέπεται
Αντρίζ'	Γυναίκα Παντρεύεται
Αξινάρ	Τσικούρι
Απάν	Επάνω
Απαρδάλια	Μονοχρωμία
Απές	Μέσα
Απονεγκάσκουμαι ή αναπάουμαι	Ξεκουράζομαι
Αποχασμούμαι	Χασμουριέμαι
Aπουρπουνού	Πρωΐ
Αραεύω	Γιρεύω
Άρκος	Αρκούδα
Aρλανεύκουμai	Στεναχωριέμαι (ή παραπονιέμαι)
Αρλίν	Στεναχωρεμένο αλλα και Παραπονιάρικο
Αρωθυμία	Αποθυμία
Α σήν	Απο

Ασηράχαντος	Σκαντζόχοιρος
Ασλαεύω	Εμβολιάζω (φυτά)
Aτεβήρευτον	Αυτό που στέκει όρθιο
Aτλαεύω	Kανω μεγάλω βήμα,υπερπηδώ
Ατό	Αυτό
Ατσάπαν(Άτσαπα)	'Αραγε
Ατώρα	Τώρα
Αφκά	Κάτω
Άφτει (Ν'άφτει)	Να ανάψει
Αφώτιστο	Αβάπτιστο
Αχάντ	Αγκάθι
Αχούλ'	Το μυαλό
Aχπαραγμένο	Τρομαγμένο
Άψιμον	Πήρε φωτιά
Βάλον/Βάλεν	Βάλε
Βαρεσιγμένο	Οκνηρό
Βούραν	Xούφτα
βουρκιάντ	ξύλο που χτυπούσανε τα βόδια
Βρούλα	Φωτιά
Γαιδούρ/Γαιδίρ	Γαίδαρος
Γαίς	Λουρίδα

Γαρή	Σύζηγος
Γενεάν	Γενεά
Γεράν	Πληγή
Γιαβάς, Γιαβάσια (Toυρκικό)	Σιγά Σιγά
Γιεργάν	Πάπλωμα
Γιοσμάς	Λεβέντης, όμορφος
Γλουπίζω	Ξεφλουδίζω
Γομάτο	Γεμάτο
Γομώνω	Γεμίζω
Γούλα	Λαιμός
Γονουσεύω	Μιλάω
Γουρπάν(ι)	Θυσία
Γουρτάρεμαν	Σωτηρία
Γουρταρεύω	Σώζω
Γουζεμέντζα/Κουζεμέντζα	Θυμωμένη
Γρέα	Γριά
Γυναικίζ'	Ο άντρας παντρεύεται
Δάκω	Δαγκώνω
Δέβα	Πίγαινε
Δέβολον	Διάβολος
Δεξάμενος	Νονός

Δουλία	Δουλειά
Εβώρα	Ίσκιος
Έγκα	Έφερα
Eγομώθαν	Γέμισαν
Εγρoίξα	Κατάλαβα
Εκλείδωσα	Κλείδωσα
Εκούξεν	Φώναξε
Έκσα	Άκουσα
Έκσες	Άκουσες
Eλάτο	Χριστουγεννιάτικο Δέντρο
Ελέα	Ελιά
Eλέπω	Βλέπω
Eμέτσα	Μέθυσα
εμοβόρα	δεν είναι φυλική
εμπαλίζ	να κλείσεις ένα ξεσκησμα ρούχου
Ενέσπαλα	Ξέχασα
Εντόκα	Χτύπησα
Εέντονε	Έγινε
Έξαψα	Άναψα
Εξέβα	Βγήκα
Επέζεψα	Βαρέθηκα/Συγχάθηκα

Εποίκα	Έκανα
Ερούξεν	Έπεσε
Εσασίρεψα	Μπερδεύτηκα
Έσειρα	Πέταξα
Εσκούται / Σηκούται	Σηκώνεται
Eτιγνάεψα	Kατάλαβα
Eτσαραφήγα	Γραντζουνίστηκα
Εφέκα	Άφησα
Εφτάγω	Κάνο
Eφτουλάξα	Παθαίνω ασφυξία ή Σταναχωρέθηκαι
Εχαρέθα	Πήρα χάρη
Ζαέρ	Μάλλον μπορεί
Ζαντός	Τρελλός
Ζαντή/Ζαντέσα	Τρελλή
Ζαρωτά	Στραβά
Ζατί	Όπως χρησιμοποιείται το ιστέ κάτι σαν το "μωρέ"
Ζενγκιλούκ	Πλούτος
Ζονάρ	Ζώνη
Ζουβάλ	Ενα είδος καλαμπόκι
Hβρίζω	καθάρισμα σιταριού ή σουσάμι
Ήμσον	Μισό

Θελκούρας	Άταχτα Κορίτσια
Θiγατέρα	Κόρι
Θρημούλια ή θρυμουλόπα	Ψήχουλα
Ιθάκ	Στήθος της Αγελάδας
Ιλιαεύω	Χαιδεύω
Ιμς	Μισό
Ινιάτ ή ινάτ	Πείσμα
Καλατσεύω	Μηλάω
Καλομάνα	Γιαγιά
Κανείται	Φτάνει
καράκωσε	κλείδωσε
Κάτα	Γάτα
Kέλεου	μεγάλος ποντικός
Κεπίν	Κύπος
Καρά	Μαύρο
Καρδόπον	Καρδιά
Καρτόφα	Πατάτα
Καταμάγια	Το ξύλο με το βρεγμένο πανί
Κεβιαζιάς	Πολυλογάς
Κιαβιαζού	μία που μιλάει πολύ
Κιφάλ	Κεφάλι

Κλώσκουμαι	Γυρνάω
Κονεύω	Μπαίνω
Κορτσόπον	Κορίτσι
Κοσσάρα	Κότα
κοτός	καλαμπόκι
κουνίεται	κουνιέται
Κούπα	Mπρούμυτα
κουτούνα/κοτσάνι (κεσμίκ in Turkish)	koutouna
Κουτσή	Κορίτσι
Κρομίδ	Κρεμίδι
κχύνω	Ρίχνω
Λαϊσκουμαι	Κουνιέμαι
Λαΐστέρα	Κούνια/Κουνίστρα
Λάσκουμαι	Τριγυρνάω
Λαχόρ	Λουρίδα
Λελέυω	Λατρεύω
Λειβαδοτόπα	Λειβάδια
Λεφτοκάρ	Φουντούκι
Λίβ(ι)α	Σύννεφα
Λιθάρ	Πέτρα
Λινέα	Σύρμα που κρεμούσαν τα ρούχα

Λυκοκαλομάνα	Πρόγιαγιά
Λώματα	Ρούχα
Μαερεύω	Mαγειρεύω
Μαντζίρα/Ξύγαλα	Γιαούρτι
Μάραντα	Λουλούδια
Mανουσάκ	Κυκλόμηνα
Μεντζόν	Κάποιον Φωνάζω
Μιντίκ	Μικρό/Ζωηρό
Μοθοπώρ	Φθινόπωρο
Μονάζω	Φιλοξενώ
μουτούλ	καρφί μπρωστά στο βουρκιάντ που τσιμπούσε
Ναζλής	Ναζιάρης
Ναινά	Καθρέφτης
Νακενάρ	Mανιτάρι (Σάντα)
Nαλίν	Tσοκαρο
Ναμούς	Συνείδηση
Nάρ	Ρόδι
Νεβίζω	Σβήνω
Νέγκασμα / Νεγκασίαν	Κούραση
Νέισα	Νέα
Νεμπέφτει	Πέφτει

Νέπε	Άνδρα (η γυναίκα τον Άνδρα)
Νεραξία/Νερεσία	Σίχαμα
Νέψα	Γυναίκα (α άνδρας την γυναίκα)
Νέτση (απο το νε κουτσή)	Κορίτσι
Νιάτ	Ο τρόπος συμπεριφοράς (ενός ανθρώπου)
Nιάτ	Σκοπός/θέληση/γνωμη
Νίφκουμαι / Νίβομαι	πλένω το πρόσοπό μου
Νισαλού	Αρραβωνιαστικιά
Νισάν	Σημάδι
Νοσσάκα	Πουλάδα
Νούνιγμαν	Σκέψη
Νουνίζω	Σκέφτομαι
Νούντζον	Σκέψου
Ντο	Τι
Νύφε	Νύφη
Νυφέπαρμαν	Γαμπρός & Κουμπάρος πηγαίνουν νύφη στην εκκλησία
Nυχτοπούλ	Nυχτοπούλι
Ξάι	Καθόλου
Ξαν	Ξανά
Ξύνω	Ρίχνω
Ογραεύω	Παθαίνω

Oκνέας	τεμπέλης
Ομάττια	Μάτια
Oμούτ	Eλπίδα
Oμνίσκουμε/Ορκίσκουμε	Ορκίζομαι
Ονίδισμαν	Kοροϊδία
Οξαεύω	Χαιδεύω
Οξοπίς	Πίσω
Οπις	Πίσω
Οράζω/Οριάζω	Προσέχω/Παρακολουθώ
Όραμαν	Όνειρο
Oρμάνε	τα δάση
Ορμίν	Ποταμάκι
Ορτάρι	Kάλτσα
Οφίδ	Φίδι
Οφύγον	Φύγε
Oψε	Εχθές
Παλαλέσα	τρελλή
Παλαλός	Παλαβός
Παράδας	Λεφτά
Παρχάρ	Οροπέδιο
Παρχαρομανα	Γυναίκα που πρόσεχε το παρχάρ

πατήτσια	φασολάκια
Πατσί	Αδερφή
Περισιάν	Ακατάστατος / Aτημέλητος
Περισάντς	Tαλαιπωρημένος, τυρρανισμένος
Πεσλεεύω	Θρέφω
Πεχλιβάν	Παλικαράς
Πεγάδ	Πηγάδη
Πεγαδομάτε	Μάτι του Πηγαδιού
Πίλικο	Φάκελο
Πιλπίλ	Tο "μπλαμπλα"
Πιπίλ	Σπόρο
Πoίσον	Κάνε
Ποδάρ	Πόδη
Πολεμώ	Προσπαθώ
Πουργού	Μικρί σήδερο για τρυπάνι
Πουτσή	Κορίτσι
Πυρίφτε	Ξύλο που έριχναν το ψώμι
Ραγκάν	Κορυφή του Βουνού
Ρακάν	Μικρό Ύψωμα
Ραχία	Βουνά
Ράσα	Ωμος

Ραχνά	Αράχνι
Ρεβόλ	Είδος πιστολιού
Ρίζα μ'	Ρίζα μου (χαϊδευτικό, χρήση όπως το πουλί μ')
Ρωθωνίζω	Ροχαλίζω
Ρούζω	Πέφτω
Σα	Στα
Σαλαχανού	Μία που τριγυρνάει πολύ
Σαμαρτσούκ(Σαμαρτσούχ)	Ένα είδος δέντρο
Σαρί	Ξανθό
Σαφλάς	Σάλια
Σαφλέας	Σαλιάρης
Σαχτάρ	Στάχτι
Σεβάσκομαι	Σέβομαι
Σεβντά (Τουρκικό)	Αγάπη
Σείρω	Να Πετάξω
Σεκέρ	Ζάχαρη
Σερεύω	Μαζεύω
Σερίν (Τουρκικό)	Ίσχιο
Σέφτελος	Χαζός
Σιασιουρεμένος	Μπερδεμένος
Σιάπκα/Σιάφκα	Καπέλλο

Σιλευτέρ	Σφουγγαρόπανο και για άνθρωπο απαξιωτικό)
Σιλεύω	Σφουγγαρίζω
Σιρ	Πετάω
Σκαμνίν	Σκαμνή
Σκολέκ	Σκουλίκι
Σκωτούσαι	Σκοτώνεσαι
Σκούμαι	Σηκώνομαι
Σκυλάζω	Βρωμάω
Σορός	Δάση
Σούκ	Σήκω
Σουμάδεμαν	Αρραβώνας
Σουμπούλα	η κουνιστή και όμορφη
Σουρούκ/Σουρούχ	Μακρύ ίσιο ξύλο για διάφορες χρήσεις
Σοχάγα/Σοκκάκι	Μικρό δρομάκι
Σπαλίζω	Κλείνω
Σπαριέλ	Σουτιέν
Σπογγίζω	Σκουπίζω
Στα/Αστά ή Εστά	Σταμάτα/Περίμενε
Στούδ	Κόκκαλο
Στράτα	Δρόμος ή Πεζοδρόμιο
Ταγιανίζω	Aντέχω

Τσιλντεύω	Ουρώ
Tσαμούρια	Λάσπες
Τσιλίδια	Κάρβουνα
τσιμίσκος	ηλίανθος
Τσιτσάκ ή Τσιτσέκ (Τουρκικό)	Λουλούδι
Τσουμίζω	Sτραγγίζω
Τσουμούρ	ψύχουλα απο ψωμί μαζί με λάδι τιγανητό
Τσούνα	Σκύλα
Ύειας	Υγεία
Υλάζω	Γαβγίζω (λέω κάτι δυνατά)
Φαντάλα	μια που μιλούσε πολύ
Φάζω	Ταϊζω
Φο(γ)ούμαι	Φοβάμαι
Φουρκίζω	Πνίγω
φουρνίν	φούρνος
Φουρνός	Βάτραχος
Φουτίν	Κρυφό κλάσιμο
Φρανταλα	Όμορφη γυναίκα
Φτουλίζω	Ξεπουπουλιάζω, μαδάω
Φωταχτερέας	Φωτισμένoς (λάμπει)
Φωταχτερού	Φωτισμένη (λάμπει)

Xαθ	Χάσου
Xαιρετίας	Χαιρετισμούς
Χαμούφτας	Φράουλα
Χαντιλιάγουμαι	Γαργαλιέμαι
Χαντόσχερο	Σκαντζόχηρος
Χασεύω/ζεματώ	Καίω
Χάταλα	Παιδιά
Χαψία	Ψάρια
Χείλε	Xείλια
Χείλε	Χίλια
Χερ'	Χέρι
Χερόπον	Χέρι
Χουζάρ	Πριόνι
Χουλέν	Ζεστό
Χουλιάρ	Κουτάλι
Χτήνον	Αγελάδα
Ψαλαφώ	Ζητώ
Ψη	Ψυχή
Ψη μ'	Ψυχή μου
Ωβάζω	Κάνω αυγά
Ωβοτάραχον	Ταραμάς,χαβιάρι

Ωβόν	Αυγό
Ωνώ	Τεμπελιάζω
Ωμεσα	Ωμή
Ωμίν	Ώμος
Ωράζω (Ωριάζω)	Προσέχω ένα μέρος
Ωρίαγμαν	Φροντίδα,Επιτήρηση
Ωτιν	Αυτί
Ωφ	Επιφώνημα πόνου/στεναχώριας
Ωφλαεύω	Αναφωνώ την λέξη 'Ωφ'