ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΛΩΣΣΑΣ...!

Η γεωγραφική και γλωσσική απομόνωση του Πόντου, οδήγησε στη διατήρηση αρκετών αρχαϊκών στοιχείων, όπως:
Η προφορά του η ως ε.
Π.χ. πεγάδιν=πηγάδι, κεπία=κήποι, νύφε=νύφη, εμέτερον = ημέτερον.

Η χρήση ψιλών συμφώνων (κ,π,τ) αντί δασέων (χ,φ,θ), ένδειξη της Ιωνικής προέλευσης της διαλέκτου.
Π.χ. ασπαλίζω=ασφαλίζω, σπίγγω=σφίγγω.
Η χρήση του Ιωνικής προέλευσης ‘κι<οὐκὶ=οὐχί, αντί για το νεοελληνικό δεν<οὐδέν.

Η διατήρηση πολλών αρχαϊκών στοιχείων στο τυπικό της γλώσσας, με χαρακτηριστικότερη την προστακτική των ρημάτων.
Π.χ. γράψον=γράψε, άψον (του ρ. άφτω<ἀνάπτω)=άναψε, ποίσον (<ποίησον)=φτιάξε.

Η διατήρηση πολλών αρχαϊκών στοιχείων στο λεξιλόγιο.
Π.χ. σεύτελον(<ιων. σεῦτλον)=τεύτλον, ξύγαλαν<οξύγαλαν=γιαούρτι.
Η διατήρηση του γένους ονομάτων. Π.χ. η τραγωδία=το τραγούδι.

Η απομόνωση αυτή επέδρασε και στη μη περαιτέρω εξέλιξη διάφορων γλωσσικών τύπων, οι οποίοι μετεξελίχθηκαν στα νεοελληνικά, και σε άλλες αλλαγές, όπως:
Η διατήρηση ασυνίζητων τύπων.
π.χ. καρδία=καρδιά, λαλία=λαλιά, παιδία=παιδιά, ψωμία=ψωμιά, χωρίον=χωριό.

Αναπτύχθηκαν ακόμη φθόγγοι οι οποίοι δεν υπάρχουν στα νεοελληνικά, ενώ άλλαξε και η προφορά ορισμένων γραμμάτων, όπως:
Η συνίζηση των φωνηεντικών συμπλεγμάτων ια και εα, εξελίχθηκε στον φθόγγο ä, που προφέρεται ως φωνήεν μεταξύ του ε και του α.
π.χ. όλä=όλα, οσπίτä=σπίτια, λεοντάρä=λιοντάρια, τραγωδ΄äνος=τραγουδιστής, κιφάλä=κεφάλια, θέλετ’ äτο<θέλετε ατό=θέλετε αυτό, το θέλετε, ομ΄äζω<ομοιάζω=μοιάζω.

Η συνίζηση του φωνηεντικού συμπλέγματος ιο, εξελίχθηκε στον φθόγγο ö, που προφέρεται ως φωνήεν μεταξύ του ε και ο.
π.χ. τελ΄öνω=τελειώνω, ĥ΄öνιν=χιόνι.

Το γράμμα σ όταν ακολουθείται από κε ή κι προφέρεται ως š, δηλαδή ως παχύ σ.
π.χ. šκεπάζω, šκίζω, šκύλος.

Το γράμμα χ όταν ακολουθείται από ε ή ι προφέρεται ως ĥ, δηλαδή ως παχύ σ. Π.χ. ĥέρι, ĥαιρετώ, ĥίλä=χίλια.

Διαφορετική προφορά παρατηρείται και στα γράμματα:
ζ που προφέρεται ως ž, δηλαδή ως παχύ ζ. π.χ. χαλάžä=χαλάζια, žαγκώνω=σκουριάζω.
ξ που προφέρεται ως κ+š (παχύ σ). π.χ. κšύνω<εκĥύνω=χύνω.
ψ που προφέρεται ως π+š (παχύ σ). π.χ. πšη=ψυχή.

Share